Jong en Lobbyist: in gesprek met de Jonge Kimaatbeweging (JKB)

In een tijd waarin maatschappelijke uitdagingen zich continu aandienen, mengen jongeren zich in het publieke debat om de belangen van hun generatie te vertegenwoordigen. Om inzicht te krijgen in hun ervaringen, drijfveren en werkwijze, spreekt Public Matters met meerdere jonge lobbyisten. In het tweede deel van de interviewserie “Jong en lobbyist: een nieuwe generatie toekomstbepalers” en in navolging van het gesprek met de Nationale Jeugdraad (NJR), spreken collega’s Valérie Mendes de León en Jesse van der Genugten met Laura de Vries en Sander Brouwers, respectievelijk oud-bestuurslid Overheid & Politiek (t/m 1 juli 2023) en voorzitter van de werkgroep Public Affairs van de Jonge Klimaatbeweging (JKB).

De Jonge Klimaatbeweging

De JKB is een koepelorganisatie die meer dan 55 diverse jongerenorganisaties vertegenwoordigt, middels ondertekening van de Jonge Klimaatagenda. Hierin wordt een toekomstvisie geschetst van een duurzamer Nederland in 2040. Voorheen, in de begindagen van de beweging, had de JKB vooral een agenderende functie. “We hebben er zelfs voor kunnen zorgen dat bepaalde zaken in het coalitieakkoord zijn gekomen, zoals de generatietoets en de klimaatautoriteit”, aldus Sander. “Inmiddels hebben we goede contacten weten te leggen, waardoor we ook echt worden gevraagd om in beleidsprocessen te participeren. De status quo is nu eigenlijk dat we zowel agenderen als participeren”, zo stelt hij.

Intergenerationele klimaatrechtvaardigheid

Klimaatbeleid en duurzaamheid zijn thema’s die zowel in de politiek als in de maatschappij veelvuldig worden besproken. Steeds meer organisaties mengen zich in debatten rond deze thema’s. “Bij de JKB gaat het vooral over intergenerationele klimaatrechtvaardigheid. De generatoets is voor de JKB belangrijk omdat het letterlijk gaat over toekomstige generaties”, zo stelt Sander. Deze toets, mede ingediend met het SER-Jongenplatform, is een instrument dat ambitieuze beleidsstukken toetst op de generatiebestendigheid van het beleid en komt terug in het huidige coalitieakkoord. Naast de inzet op het intergenerationele aspect van klimaatverandering, onderscheidt de JKB zich ook door de manier van werken, benoemt de voorzitter van de werkgroep Public Affairs. “Doordat we niet alleen agenderen maar ook participeren, denken we vaak constructiever mee dan veel andere belangenorganisaties met jongeren.”

In gesprek met iedereen

Klimaatbeleid is een gepolitiseerd thema, waarover politieke en maatschappelijke discussies soms fel worden gevoerd. Voor de JKB is het belangrijk om met iedereen in gesprek te blijven. “Wij zijn een politiek neutrale organisatie. Klimaat is niet politiek, leefbaarheid is een onderwerp dat alle partijen aangaat. Daarom zijn wij voor partijen van links tot rechts een gesprekspartner. Wij stellen onze standpunten bij iedereen aan de orde en zien ook brede bereidheid om met het onderwerp klimaat aan de slag te gaan. Over de vraag hoe hiermee aan de slag moet worden gegaan, bestaat natuurlijk wel discussie”, aldus Laura.

Op internationaal niveau

De JKB is ook op internationaal niveau actief. De organisatie was bijvoorbeeld aanwezig op de COP27 de klimaatconferentie van de Verenigde Naties. “Wij spelen internationaal een steeds grotere rol. Er is veel internationaal- en Europees beleid op het gebied van duurzaamheid en klimaat, waardoor wij daar ook actief willen zijn.”, aldus Laura. Zij is positief verrast over de ruimte die de JKB internationaal krijgt. “Onze participatie is ontzettend gewenst, ook omdat er op Europees- en internationaal niveau nog te weinig jongerenorganisaties zijn die participeren. Daarom is er voor ons veel ruimte om een rol te spelen”, benoemt ze.

Hoe jongeren te betrekken bij klimaatplannen als bedrijf?

Steeds meer organisaties zijn bezig met klimaatstrategieën en duurzaamheidsplannen. Om jongeren hierbij te betrekken, hebben de JKB’ers een aantal tips. “Les één is om ervoor te zorgen dat je binnen de eigen organisatie jongeren betrekt bij de plannen en hen ook echt een rol geeft. Jongeren kunnen een rol spelen in het maken en uitvoeren van duurzaamheidsbeleid, ook op directieniveau. Vaak wordt dit onderschat, omdat jongeren “te jong” worden gevonden. Dit misverstand moet de wereld uit, zodat jongeren binnen organisaties écht een rol kunnen spelen bij het maken van beleid voor de toekomst.”

De toekomst: naar een professionelere organisatie

Om te kunnen voldoen aan de toenemende vraag naar jongerenparticipatie, is opschalen noodzakelijk. “We willen de stem van jongeren graag laten horen, dat is nu ingewikkeld door capaciteitsproblemen”, stelt Laura. Sander en Laura zien een toenemende vraag naar jongerenparticipatie op het gebied van klimaatbeleid, waarbij steeds vaker om inhoudelijke expertise wordt gevraagd. Hoewel ze blij zijn met deze ontwikkeling, erkennen ze de limieten die een vrijwilligersorganisatie kent. “We blijven primair een vrijwilligersorganisatie, maar er moet een sterkere, betaalde, basis komen in de organisatie”. Deze vraag naar meer professionalisering komt voort uit eigen succes en zal iets zijn waar ook andere vrijwillige jongerenorganisaties tegenaan zullen lopen. Juist die slag hebben ze nodig om hun stem nóg effectiever en luider te laten klinken. In een bedrijfs- en overheidslandschap dat deze stem aanmoedigt, is de volgende handreiking dus een essentiële volgende stap.