Hongarije: de omstreden eerste EU-voorzitter in het 10e mandaat

Op 1 juli nam Hongarije het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie over van België. Dit voorzitterschap is bijzonder omstreden. In 2018 startte het Europees Parlement een Artikel 7-procedure tegen Hongarije vanwege schendingen van de rechtsstaat, waaronder inperking van minderheidsrechten, censuur van media, corruptie en misbruik van Europese subsidies. De vraag is wat het betekent dat dit land nu voorzitter wordt en wat hun plannen zijn voor de komende zes maanden.

Waarom is het Hongaarse voorzitterschap omstreden?

De Artikel 7-procedure tegen Hongarije loopt vanwege serieuze zorgen over de rechtsstaat. Als gevolg hiervan bevroren ze gedeeltelijk de fondsen voor het land. In december 2023 gaf de Europese Commissie weliswaar 10 miljard euro vrij, maar zo’n 21 miljard euro blijft bevroren. Hongarije verzet zich vaak tegen Europese besluiten, vooral op het gebied van sancties, belastingen en nieuwe wetgeving, en staat regelmatig tegenover de meerderheid van de EU-lidstaten. België heeft daarom enkele dossiers versneld afgerond, zoals de toetredingsgesprekken met Moldavië en Oekraïne en nieuwe sancties tegen Rusland, omdat verwacht werd dat Hongarije deze onderwerpen niet zou oppakken.

Plannen van Hongarije: ‘Make Europe Great Again’

Hongarije presenteerde zijn prioriteitenlijst met de titel: ‘Make Europe Great Again’. Ze willen de Europese concurrentiepositie versterken ten opzichte van de VS en China, een “farmer-centered” landbouwdeal en een strenge aanpak van illegale migratie. De slogan, geïnspireerd door Trump, zorgde voor zenuwachtige reacties bij andere EU-lidstaten. De Hongaarse regeringsvertegenwoordiger in Brussel, Bálint Ódor, ontkende enige connectie met Trump, ondanks de politieke banden tussen Orbán en Trump.

Hongaarse Prioriteiten

Het voorzitterschap richt zich op zeven prioriteiten, waaronder de “New European Competitiveness Deal”, defensiebeleid, illegale migratie en demografische uitdagingen. Ze willen economische groei stimuleren, productiviteit verbeteren en kleine en middelgrote ondernemingen ondersteunen. Ook willen ze Europese net-zero productiemogelijkheden versterken door investeringen in nieuwe technologieën en de beroepsbevolking te trainen. Voor landbouw pleiten ze voor een beleid waarin boeren een grotere rol krijgen in duurzame innovaties. Ze werken aan een European Defence Industry Programme (EDIP) met een budget van €1,5 miljard voor gezamenlijke aanbestedingen en wapenvoorraden. Ondanks Hongarije’s blokkades op defensiedossiers, verwachten EU-diplomaten dat ze dit dossier relatief makkelijk kunnen afronden.

Nieuwe Europese Commissie

Het Hongaarse voorzitterschap valt samen met de voorbereiding van het werkprogramma van de nieuwe Europese Commissie (2024-2029). De Raad heeft onder Belgisch voorzitterschap al de Strategische Werkagenda 2024-2029 aangenomen. Hongarije neemt meer dan 120 lopende wetgevingsdossiers over en heeft de kans om accenten te leggen in Raadsvergaderingen en gesprekken met de Commissie.

Blik vooruit

Het Hongaarse voorzitterschap wordt vooral politiek van aard, met beperkte beleidsinvloed. De komende maanden staat de verdeling van topfuncties binnen de Commissie centraal. Tegen de tijd dat de nieuwe Commissie wetsvoorstellen kan indienen, is het Hongaarse voorzitterschap voorbij. Toch blijft het belangrijk om lopende voorstellen in de gaten te houden, omdat Hongarije zich hierin nog kan mengen.

Hongarije’s voorzitterschap komt op een cruciaal moment voor de EU. Hoewel het land politiek omstreden is, zal het de komende zes maanden een significante rol spelen in de Europese besluitvorming.