Vertrouwelingen die onderling de zaken regelen

Het was een goed idee van politiek verslaggever Ariejan Korteweg van de Volkskrant en freelance-journalist Eline Huisman: in een serie krantenartikelen en een blog laten zien hoe lobbyisten op het Binnenhof hun werk doen, hoe effectief ze zijn en hoe ze in hun maag zitten met de vaak dubieuze reputatie die ze hebben.

Om er daarna óók een goed boek van te maken, is er meer nodig dan een spannende ondertitel, interviews met ‘opperlobbyisten’ als Niek Jan van Kesteren van VNO-NCW en aansprekende voorbeelden: een CDA-Kamerlid dat na een lobby-vaartocht door de Rotterdamse haven besluit dat het functioneren van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit onderzocht moet worden. Dat was precies het doel van de tocht.Korteweg en Huisman stellen vast dat het lobbycircuit ondoorzichtig is en zal blijven. En dat burgers vooral een kliekje zien van ‘vertrouwelingen die met elkaar de zaken regelen.’ In een tijd waarin ‘de elite’ het belangrijkste doelwit lijkt te zijn van een partij als de PVV – die daar in de peilingen ook flink mee scoort – is het een onderzoek dat de moeite waard is.

Maar hoe bepalend is het kliekje van belangenbehartigers en politici nu voor het steeds negatievere beeld dat burgers lijken te hebben van de Haagse politiek? Wat vinden de lobbyisten daar zelf van? En is er ook niet een heel ándere tijd voor de lobbyisten aangebroken nu de PVV de wind zo mee heeft? Die partij moet van al het gelobby weinig hebben.

In Lobbyland gaat het daar niet over. Maar één keer wordt de PVV genoemd. Van Kesteren vertelt over de zorgen die de werkgevers hadden over de PVV-gedoogsteun aan kabinet-Rutte I. ‘Wilders handelt niet in het belang van Nederland’ […] ‘Hij hitst mensen op en beschadigt onze handel in het buitenland.’

Hebben de werkgevers geprobeerd om met Wilders in contact te komen? VNO-NCW-voorzitter Hans de Boer wilde graag met hem koffie drinken.

Of het is gelukt en hoe ánderen het aanpakken om te lobbyen bij de PVV – dat lees je niet bij Korteweg en Huisman. Hun zorg is het gebrek aan transparantie in de omgang van bedrijven en organisaties met ambtenaren en politici. Maar is dat nu nog wel de belangrijkste zorg? In het boek zijn de lobbyisten en de politici nog steeds aanspreekbaar voor kritische journalisten die de feiten kennen – en dat doen ze ook. Het is een politieke wereld die, zeker sinds de verkiezing van Trump al bijna verouderd aanvoelt.

Bron: www.nrc.nl d.d. 16 februari 2017