Terugblik: Campagneleidersdebat gemeenteraadsverkiezingen 2022

Nog redelijk kwiek en energiek, kwamen de campagneleiders aan voor de traditionele onbijtsessie in Nieuwspoort de ochtend na de verkiezingen: Thierry Aartsen (VVD), Derk Boswijk (CDA), Sjoerd Sjoerdsma (D66), Esther-Mirjam Sent (PvdA), Katinka Eikelenboom (GroenLinks), Bart van Kent (SP) en Coen Bom (Hart voor Den Haag) waren onder leiding van Remco Meijer (Volkskrant) en Fons Lambie (RTL Nieuws) bijeen om gezamenlijk terug te blikken op de gevoerde campagnes voor de gemeenteraadsverkiezingen. Na het opspelden van de laatste microfoons, kon het debat om 9 uur van start.

Niet-stemmers

Allereest een korte reflectie op de uitslagen. Op de vraag naar het gevoel bij het zien van de verkiezingsuitslagen, waren de campagneleiders over het algemeen eensgezind: de uitslagen waren nauwelijks verrassend en de opkomst was historisch laag. Coen Bom stelde namens Hart voor Den Haag teleurgesteld te zijn in de opkomst van slechts 43%. Zijn partij had de campagne immers specifiek ook op de Haagse niet-stemmers gefocust. Was de oorlog in Oekraïne de reden voor de lage opkomst? Of het feitelijke einde van de coronapandemie? Volgens D66-campagneleider Sjoerd Sjoerdsma, voor wie het overigens de laatste campagne was, was er niet één oorzaak voor de lage opkomst, maar moet er naar een breder palet aan factoren worden gekeken. Bart van Kent van de SP benadrukte dat veel mensen door de hoge energieprijzen en lage koopkracht andere dingen aan hun hoofd hebben, wat kan bijdragen aan de lage opkomst.

Oorlog in het oosten

Dat de oorlog in Oekraïne invloed had gehad op de beschikbaarheid van de nationale lijsttrekkers werd breed gedeeld onder de campagneleiders. Zo heeft Sigrid Kaag maar een halfuur in Den Haag, Amsterdam en Utrecht kunnen flyeren en moest de planning van de VVD telkens worden omgegooid vanwege de afwezigheid van Rutte. Derk Boswijk liet weten dat Wopke Hoekstra enkel een paar virtuele ontmoetingen met de vrijwilligers had kunnen doen. Maar Boswijk benadrukte ook dat het succes van de campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen met name door de lokale fracties wordt bepaald. Het CDA liet lokale fracties dit jaar daarom vrij in het bedenken van eigen slogans en andere campagne activiteiten.

Lessen voor de toekomst

GroenLinks kon na deze campagne concluderen nooit bij de pakken neer te gaan zitten als de prognoses slecht zijn, want zoals is gebleken; het kan altijd nog goedkomen. Naast het door het CDA genoemde geven van vertrouwen en autonomie aan de lokale fractie, werd ook het personifiëren van de lokale leiders als een belangrijke les uit de gemeenteraadsverkiezingen van dit jaar getrokken. Het bouwen van stevig lokaal imago rond de lijsttrekker, zoals het geval was bij PvdA-voorvrouw Marjolein Moorman in Amsterdam, werd door meerdere campagneleiders gezien als de toekomst voor het voeren van een campagne op lokaal niveau. Tot slot, één les waar alle campagneleiders het unaniem over eens waren: bij de volgende verkiezingen moet de opkomst absoluut omhoog.

Public Matters is sinds 2010 trotse hoofdsponsor van Stichting Machiavelli en ondersteunt hiermee de dialoog over publieke en politieke communicatie. Meer weten? Kijk het campagneleidersdebat hier terug of kijk op www.stichtingmachiavelli.nl.