• Nederlands
  • Vacatures
  • Clienten login
  • Bezuidenhoutseweg 101, Den Haag
  • Avenue des Arts 39, Brussel
  • Nederlands Nederlands Nederlands nl
  • English English Engels en
Public Matters
  • Home
  • Diensten
  • Sectoren
  • Mensen
  • Over ons
  • Actueel
  • Vacatures
  • Contact
  • Clienten login
  • +31 (0) 70 304 6499
  • Direct mailen
  • Nederlands
  • Menu
Opinie

Politieke invloed is niet te koop

16-11-2020
  • Deel via Facebook
  • Deel via Twitter
  • Deel via Linkedin
  • Delen via E-Mail

Volgens Marietje Schaake krijgt “lobbygeld” meer impact in het stemhokje (NRC, 13 november 2020). Deze stelling onderbouwt ze met een Amerikaans voorbeeld van de bedrijven Uber en Lyft die in Californië veel geld besteedden aan een campagne om de uitkomst van een referendum naar hun hand te zetten. Ook noemt Schaake de toenemende uitgaven van “big tech” aan lobby in de EU. Twee voorbeelden die volgens haar leiden tot de conclusie: iedere dollar of euro extra besteed aan politieke lobby, is recht evenredig aan een vergroting van invloed. In de dagelijkse praktijk zie ik al vele jaren dat deze conclusie simpelweg niet klopt. Want hoe logisch het ook lijkt, het beeld is gebaseerd op een onderschatting van de kiezer, de beleidsmaker en de impact van media.

Om dit aan te tonen moet je ten eerste vaststellen dat een campagne voor een maatschappelijk issue iets heel anders is dan een reclame voor een wasmiddel. Bij de een richt je je op een activatie van handelen (“koop mij”), bij de ander tot beïnvloeding van een mening (“steun mij”). Dergelijke boodschappen leiden ieder tot een andere verwerking in het menselijke brein – iets wat gedragswetenschappers al jaren geleden aantoonden.

Ten tweede speelt de impact van (social) media bij politieke beïnvloeding een cruciale rol. Als kranten, TV en online media aandacht besteden aan een issue, dan stuurt dat de opinie- en beleidsvorming. Denk aan maatschappelijke organisaties die met relatief weinig financiële middelen een hoog mediabereik realiseren. Daarmee genereren ze impact en tegenmacht. Tegen dergelijke beïnvloeding kan geen gekochte reclame op.

Het klassieke voorbeeld in deze context is dat van een wereldwijd opererend oliebedrijf dat jaren geleden een opgebruikt productieplatform wilde laten afzinken in zee. Een maatschappelijke organisatie verzette zich daar heftig tegen. En hoewel onderzoek en cijfers lieten zien dat afzinken in zee de meest milieuvriendelijke optie was – wat later ook door de betreffende NGO werd toegegeven – moest het bedrijf onder grote maatschappelijke en politieke druk haar plannen wijzigen.

Dit praktijkbewijs, dat geld en politieke invloed los staan van elkaar, werd afgelopen zomer ook wetenschappelijk bevestigd. Onderzoekers Frederik Stevens (universiteit Antwerpen) en Iskander De Bruycker (universiteit Maastricht) toonden aan dat rijke lobbyorganisaties wel meer invloed hebben op beleid, maar dat dit “concurrentievoordeel” teniet wordt gedaan zodra kwesties meer media-aandacht genereren. Door deze media-aandacht zijn lobbyende organisaties krachtiger dan organisaties die veel geld hebben. Dit maakt de democratie van hoor en wederhoor zo sterk. En maakt dat geld een ondergeschikte rol speelt bij de beïnvloeding van beleid.

Gemakshalve wordt er in het artikel van Schaake uitgegaan dat alleen bedrijven lobbyen. Niets is minder waar. Feit is wel dat hoe hoger de regeldichtheid is, hoe hoger de lobbydichtheid is. In gereguleerde sectoren van bijvoorbeeld de zorg, pensioenen en energie, zie je dat al vele jaren met de lobbyactiviteit van zowel commerciële als niet-commerciële organisaties. Van patiëntenorganisatie tot pensioenuitvoerder, en van milieuorganisatie tot netbeheerder. In de tech sector is die regeldichtheid de afgelopen jaren ook sterk toegenomen. Met als logisch en voorspelbaar gevolg: meer lobby van zowel bedrijven en maatschappelijke organisaties. Het mooie is dat die belangenbehartiging keurig geregistreerd wordt – in Brussel en in de VS – en we dus exact weten wie wat wanneer en waar aan uitgeeft.

Tot slot. Schaake maakt haar argumentatie dat je met lobbygeld invloed koopt, in feite ook zelf al onschadelijk: Bloomberg die met een miljard dollar op zak geen president werd. Maar ook de Democratische partij in de VS die met een ruimer gevulde campagnekas het presidentschap niet gemakkelijker binnenhaalde. Conclusie: geld kan misschien helpen een onderwerp te agenderen, maar is geen enkele garantie voor beïnvloedingssucces. Daar zorgt de beleidsmaker, kiezer of media wel voor. Gelukkig wel.

Peter van Keulen

Managing Partner / Oprichter

+31 (0)70 3046 499

pvkeulen@publicmatters.nl

Ook interessant:

Kom jij het Public Matters Team versterken als Junior Adviseur?
25 feb 2021
Uitgelicht
Nieuws
Lobby gemeenten naar climax
24 feb 2021
Opinie
Vastgoedbeleggers, doe mee aan het maatschappelijk debat!
22 feb 2021
Opinie
Campagneleidersdebat Tweede Kamerverkiezingen
18 feb 2021
Nieuws
Kromkommer en het Europees Schoolfruitprogramma
05 feb 2021
Nieuws

  • Staat het debat met campagneleiders de ochtend na de verkiezingen (18 maart) al in jullie agenda? https://t.co/mrrRRxNmlb

    2021-03-04 08:37:19




  • Wij zoeken een nieuwe Junior Adviseur die kiest voor het lobbyvak!

    Iemand die voor onze cliënten net dat stapje extra zet.

    Iemand die hen met kennis en betrokkenheid op weg helpt in politiek Den Haag en Brussel.

    Ben jij dat? https://t.co/e0rLTzASwp

    #vacature

    2021-02-25 13:34:14




  • Uit anonieme gesprekken tussen de politieke redactie van @RTLnieuws en een tiental (oud) politici en ambtelijk betrokkenen, komt een ontluisterend beeld van @khadijaArib als Kamervoorzitter naar voren. Feit of verkiezingsretoriek? https://t.co/7tEFImeHOc

    2021-02-25 10:15:12




  • Onlangs nam @VNGemeenten unaniem een resolutie aan die oproept eerst de financiële positie van gemeenten op orde te hebben, alvorens afspraken te maken met een nieuw kabinet. Wordt het barsten of buigen? Onze associate @LennartHarpe gaat er op in: https://t.co/Ve7BU0ZZ6u

    2021-02-25 11:00:53




  • ‘Vastgoedbeleggers, doe mee aan het maatschappelijk debat!’ schrijft @PieterWalraven in @vastgoedmarktnl.

    Hoe kan stakeholdermanagement een rol spelen bij het vormen van de toekomst van de vastgoedsector? Lees het hier: https://t.co/yvvdoJlCur

    2021-02-22 12:22:32




  • Bij @PublicMatters verzamelen we data over het online bereik van politici.

    Deze data deelden we met @xandervuffelen van de @volkskrant die er dit artikel met infographic van maakte: https://t.co/QNiEaDQWds https://t.co/8sQZCc0loq

    2021-02-20 08:41:44




  • ‘De coronacrisis heeft Mark Rutte en Hugo de Jonge online enorm veel bereik en invloed opgeleverd, terwijl kersverse lijsttrekkers een achterstand hebben. Dit kan een belangrijk verschil maken nu door corona de campagne voor een groot deel online plaatsvindt.’

    2021-02-20 08:42:49




  • Kabinet heeft spoedwet avondklok naar de Kamer gestuurd. Bedoeling is dat de Kamer er vandaag nog schriftelijke vragen over stelt en er morgen over debatteert. Zoals het er nu naar uit ziet, zal de Senaat zich er vrijdag over buigen. #spoedwet #avondklok https://t.co/MWbqcbMMcg

    2021-02-17 16:20:45




  • Om 13:00 uur schuift onze oprichter Peter van Keulen (@lobbytwit) weer aan bij het bij het @BNRzaken Lobbypanel. Luister je mee?

    https://t.co/6AH7MlOHHF

    2021-02-17 09:11:26




  • Politieke partijen voelen ongemak bij peilingen en debatten op de vervroegde verkiezingsdagen 15 en 16 maart

    https://t.co/vgph8VEahu

    2021-02-16 09:28:25




Public Matters is hét public affairs & lobbyadviesbureau dat is gespecialiseerd in beleidsbeïnvloeding en strategische communicatie.

Kantoor Den Haag
Bezuidenhoutseweg 101
2594 AC Den Haag
+31 (0)70 3046 499

Kantoor Brussel
Avenue des Arts 39
B-1040 Brussel
+ 32 (0)2 502 77 71

Social media

  • Twitter
  • LinkedIn
  • Instagram

info@publicmatters.nl

Interview Bob van Heuvelen: een blik op public affairs na de Amerikaanse ve... Brede steun voor continueren Tech-tegen-Corona initiatief
Scroll naar bovenzijde