Activistisch campagne voeren voor de Nederlandse industrie

Het kabinet verraste deze week de Nederlandse industrie met een voorgenomen extra CO2 heffing. Dat gebeurde bij de presentatie van de voorjaarsnota.

Met de heffing gaat de industrie fors meer betalen voor de uitstoot van CO2 en dat komt boven op de hogere kosten voor energie in vergelijking met omliggende landen. Dat laatste wordt door het Kabinet niet ontkend en het lijkt er soms op dat Den Haag neigt naar een acceptatie dat de industrie geen toekomst op Nederlandse bodem heeft. Daarmee wordt voorbijgegaan aan de reden dat industrie hier überhaupt gevestigd is en aan de effecten voor de rest van de keten in de maakindustrie.

Het vestigingsklimaat is een onderwerp dat nu al geruime tijd door vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven wordt aangekaart. Alle oproepen van CEO’s en opinieartikelen ten spijt, de boodschap lijkt niet aan te komen. Eén oproep uitgezonderd: de uitspraken van ASML CEO Wennink. Die hebben een hoop los gemaakt in Den Haag, inclusief een pakket maatregelen waarvoor in de Brainportregio de vlag uit kan. Maar uit het voorbeeld van de CO2-heffing blijkt dat een groot deel van het bedrijfsleven niet op steun hoeft te rekenen.

Het project Beethoven om ASML in Nederland te houden is goedbedoeld, maar lost het fundamentele probleem van het bedrijfsleven niet op. Dat is het gebrek aan begrip in politiek Den Haag. Weinig Kamerleden hebben een achtergrond in het bedrijfsleven en de versnippering zorgt ervoor dat politici weinig tijd hebben zich goed te verdiepen in de vaak complexe dossiers die allemaal impact hebben op het vestigingsklimaat. Daar ligt de verklaring voor het zigzag-beleid dat nu vaak wordt gevoerd.

Weinig Impact

Dit probleem wordt op korte termijn niet opgelost. Dus, moeten ook de vertegenwoordigers van het bedrijfsleven inmiddels begrijpen dat de huidige manier van communiceren weinig impact meer heeft in Den Haag. Termen als “het bedrijf is geen pinautomaat” of het “MKB is de ruggengraat van de economie” sorteren geen effect meer.

Wat het bedrijfsleven nodig heeft is een meer activistische wijze van belangenbehartiging. Dat betekent niet dat voor de Tweede Kamer moet worden gedemonstreerd of dat CEO’s in de Hofvijver moeten springen. Wat wél helpt zijn scherpere frames en acties over het zigzag-beleid wat feitelijk de grootste boosdoener is voor het vestigingsklimaat. Ook milieu-organisaties hebben dat jaren geleden al begrepen, toen men steeds vaker naar het juridische wapen greep. Nu wil ik niet beweren dat de brancheverenigingen vaker naar de rechter moeten stappen. Maar feit is wel dat milieuorganisaties in de afgelopen jaren beter in staat zijn geweest om onderwerpen op de agenda te zetten. De wijze waarop de topsalarissen worden geframed door de vakbonden of het klimaatakkoord door de milieuorganisaties sluit heel goed aan op de wijze waarop in Den Haag het debat wordt gevoerd.

Ander vaatje

Dat kunnen bedrijven ook doen op dossiers als de hoge belastingen op lonen of het verschil in energiekosten met omliggende landen.

Wie na meerdere jaren ziet dat de boodschap niet aankomt, moet uit een ander vaatje tappen.

Dit opinie-artikel is verschenen in De Telegraaf op 19 april 2024