Wat bedrijven, veel banken – én een gezamenlijk aanbod van VNO-NCW en Greenpeace: dit waren de 750 lobby’s

Initiatief Diederik Samsom: Overleg tussen VNO-NCW en Greenpeace

Werkgeversorganisatie VNO-NCW en Greenpeace hebben op initiatief van voormalig PvdA-leider Diederik Samsom de afgelopen maanden een aantal malen overlegd over verdere verduurzaming van de energievoorziening. Samsom had ook de leiding over die besprekingen.

Dat blijkt uit een brief die beide organisaties 21 juli stuurden aan informateur Gerrit Zalm. Ze schreven mogelijkheden te zien om samen een ‘concrete energieagenda te maken, rustend op een aantal grote projecten’. Ze bieden informateur Zalm aan ‘de komende tijd met u die agenda te bepalen’. Van die uitnodiging is volgens Samsom geen gebruikgemaakt. Wel vermoeden zowel Samsom als Greenpeace dat hun gezamenlijke actie de formerende partijen een duw in de goede richting gaf.

De drie opeenvolgende informateurs ontvingen tussen 16 maart en 20 oktober zo’n 750 brieven van instanties en personen die invloed wilden uitoefenen op het regeerakkoord. Veruit de meeste brieven, zo’n 450, waren voor Edith Schippers. ‘De brieven gaan openbaar worden’, beloofde premier Rutte tijdens het Kamerdebat over het regeerakkoord. Tien dagen na die belofte zijn de brieven nog niet digitaal toegankelijk. Wel kreeg de Volkskrant een overzicht van alle documenten. Daaruit kon een keuze worden gemaakt om – op papier – in te zien.

VNO-NCW heeft de meeste lobbybrieven op zijn naam. Op 29 maart werd de inmiddels bekende brief gestuurd waarin werd gevraagd om ‘substantiële verlaging en (uiteindelijk afschaffing van) dividendbelasting’. Op 23 maart was het onderwerp ‘een innovatieve krijgsmacht’, op 7 juli werd bij ‘Geachte heer Zalm, beste Gerrit’ de groene waterstof onder de aandacht gebracht als ‘perspectief voor Noord-Nederland’.

“De ‘Geachte heer Zalm, beste Gerrit’ krijgt van ABN Amro het aanbod of hij tijdens de formatie wellicht gebruik wil maken van kasteel Duivenvoorde”

Weinig bedrijven, veel banken

Naar brieven waarin Shell of Unilever om het afschaffen van de dividendbelasting vragen, is het vergeefs zoeken. Er zijn sowieso weinig bedrijven die tijdens de formatie een brief sturen. Wel sturen veel banken een wensenlijstje in. Die hebben ook verleidingen van een andere orde achter de hand. Zo krijgt informateur Zalm op 27 juni een handgeschreven briefje op papier van ABN-AMRO. De ‘Geachte heer Zalm, beste Gerrit’ krijgt het aanbod of hij tijdens de formatie wellicht gebruik wil maken van kasteel Duivenvoorde in Voorschoten. ‘Een uitstekende vergaderfaciliteit in een privé-omgeving’ die de bank graag ter beschikking wil stellen. Zalm zal er geen gebruik van maken.

Zeven Nederlandse techbedrijven sturen 10 april een gezamenlijke brief. Booking.com, Adyen, Elastic, Coolblue, TomTom, Takeaway en Catawiki doen een dringend beroep op de onderhandelaars de 30 procent-regeling voor buitenlandse kenniswerkers niet te schrappen. Die maakt het mogelijk 30 procent van het loon onbelast uit te betalen. Een actie met succes. In het regeerakkoord wordt de regeling niet geschrapt, terwijl sommige partijen dat wel in hun verkiezingsprogramma hadden.

Ook luchthaven Schiphol is aanleiding voor veel brieven. Zeven gemeenten in het Groene Hart sturen een gezamenlijke brief, waarin zij hun zorgen uitspreken over de groei van Schiphol en de daarmee gepaard gaande geluidshinder. Schiphol zelf kiest in een brief aan ‘Beste Gerrit’ voor een veel praktischer benadering. De luchthaven komt met ’twee concrete tekstsuggesties’ over duurzaamheid en grensbewaking, die zo in het regeerakkoord kunnen worden overgenomen. Het zal niet gebeuren.

Naast het maatschappelijke middenveld, de koepels en de lagere overheden krijgen de informateurs veel post van particulieren. Een 90-jarige heer uit Neede draagt een oplossing voor het mestprobleem aan, een Amsterdammer wil de doodstraf beperkt herinvoeren, iemand uit Scherpenzeel zou graag Edith Schippers als premier zien en diverse horecaondernemers vinden hun uitspanning de perfecte locatie, mocht de onderhandelaars de Stadhouderskamer te benauwd vinden.

“Lobbyisten zien brieven aan de informateur als een corvee dat tot de Haagse rituelen moet worden gerekend”

Minister van Voedsel en Landschap

Er is een gerichte lobbyactie die al vroeg in het formatieproces wordt ingezet. Diverse plantenkwekers, melkveehouders, rozenkwekers en boerenmaatschappen sturen brieven met een gelijkluidend pleidooi: er moet een minister van Voedsel en Landschap komen. Een minister die ‘het vakmanschap, de kennis en de liefde voor onze producten’ moet uitdragen en die moet kunnen ‘leunen op agrarische ervaring en boerenverstand’. Deze lobby heeft reden tevreden naar het nieuwe kabinet te kijken. Er is een ministerie van Landbouw gekomen, geleid door een boerendochter: Carola Schouten.

Lobbyisten zien brieven aan de informateur als een corvee dat tot de Haagse rituelen moet worden gerekend. Ze worden gestuurd om de klandizie tevreden te stellen, maar hebben volgens hen geen directe invloed op het regeerakkoord. Die invloed moet eerder zijn beslag krijgen: als partijen hun verkiezingsprogramma schrijven.

Tijdens de formatie zijn de meer of minder informele gesprekken ministens zo belangrijk. Premier Rutte wilde daarover in het Kamerdebat geen openheid geven. ‘Het maakt ons functioneren onmogelijk als je over ieder contact dat je hebt (…) openlijk bevraagd kunt worden.’ Twee PvdA-Kamerleden vragen de premier nu om gespreksverslagen daarvan. Ze willen ook weten waarom ambtelijke memo’s over de gevolgen van het afschaffen van dividendbelasting buiten het formatiearchief zijn gehouden.

Van gaswinning tot Keti Koti: lobbyacties in 2017

24 maart: De Koninklijke Nederlandse Jagers Vereniging wil aandacht voor ‘leefbaar landschap’.
27 maart: Het verbond van verzekeraars komt met een lijstje aanbevelingen voor het nieuwe kabinet.
30 maart: 50+ Power vraagt aandacht voor werkloosheid onder ouderen.
3 april: De Raad van Kerken brengt advies uit over armoedebestrijding, vluchtelingen, migranten en de laatste levensfase.
5 april: De Nationale Ombudsman wil dat de Groningers in het gaswinningsgebied serieus worden genomen.
20 april: Alliantie Nederland Rookvrij wil op weg naar een rookvrije generatie.
26 april: Stichting bij Leven en Welzijn doet een oproep voor betere beveiliging van de joodse gemeenschap.
8 mei: De Fryske Beweging vraagt om meer provinciale bevoegdheden.
9 mei: De sectorraad Paarden vraagt aandacht voor problemen in de paardensector.
17 mei: Kerngroep Ring Utrecht wil verbreding van de ring naar 2 x 7 rijstroken.
3 juli: Het Humanistisch Verbond vraagt aandacht voor de positie van ‘ongelovigen’.
5 juli: De Nederlandse Bridge Bond vindt dat ouderensport moet worden gestimuleerd.
7 juli: De gemeente Den Haag komt met verbeterpunten voor deelname van Nederlanders in het buitenland aan verkiezingen.
11 juli: WO=MEN Dutch Genderform wil dat gendergelijkheid prioriteit krijgt in het buitenlandbeleid.
24 juli: Het Rode Kruis komt met zeven aanbevelingen voor het regeerakkoord.
23 augustus: Zeven gemeenten in het Groene Hart waarschuwen voor uitbreidingsplannen van Schiphol.
12 september: Forum Benelux ziet de Benelux als hoeksteen binnen de EU.
15 september: Rookvrije Start wil dat kinderen opgroeien in een rookvrije samenleving.
15 september: ACP Politie Vakbond stuurt brandbrief over pensioenmogelijkheden voor zware beroepen.
27 september: De gemeente Eijsden-Margraten wil dat in leerkrachten wordt geïnvesteerd.
19 september: NINsee stelt voor Keti Koti als nationale herdenking te erkennen.

Bron: https://www.volkskrant.nl/politiek/wat-bedrijven-veel-banken-en-een-gezamenlijk-aanbod-van-vno-ncw-en-greenpeace-dit-waren-de-750-lobby-s~a4536248/