Een effectieve lobby begint ver voor de verkiezingen

Het kabinet Rutte III heeft er nu ruim twee jaar opzitten. Het is niemand ontgaan dat de voorbereidingen voor de volgende Tweede Kamerverkiezingen én het nieuwe regeerakkoord al in volle gang zijn. Hoewel maart 2021 nog ver weg lijkt, begint een echt effectieve lobbycampagne dus al ver voordat Nederland naar de stembus gaat. Graag deel ik drie zaken waar u de komende periode op moet letten.

1. Het schrijven van verkiezingsprogramma’s is een lang proces

Politieke partijen zijn al druk bezig met de voorbereidingen voor de nieuwe Tweede Kamerverkiezingen. Zo zijn er commissies ingesteld die zich bezig houden met het schrijven van het verkiezingsprogramma of de nieuwe kandidatenlijst. Ook worden de eerste fundamenten gelegd voor het partijprogramma in discussiedocumenten. Tijdens de partijcongressen wordt met de leden van gedachte gewisseld over deze discussiestukken en worden thema’s besproken die terug moeten komen in het partijprogramma.

Zo publiceerde het CDA het discussiestuk ‘Zij aan Zij’, waarin op sommige onderdelen een koerswijziging werd voorgesteld. Niet alle leden waren het daarmee eens. CDA-prominent Annie Scheijer-Pierik wist met succes de passage over het landbouwbeleid aan te passen tijdens het CDA-congres. Ook VVD-leider Klaas Dijkhoff werkt aan een nieuw verhaal. In april van dit jaar werd heteerste discussiestukgepubliceerd, tijdens het VVD-festival eind november wordt over verschillende thema’s met de leden verder gesproken over de uitwerking van het stuk.

2. Ambtenaren adviseren nu het volgende Kabinet

Ook bij de ministeries wordt gewerkt aan de basis voor het nieuwe Regeerakkoord. Zo wordt voor zestien uiteenlopende onderwerpen inzichtelijk gemaakt welke mogelijkepolitieke keuzesin de toekomst gemaakt kunnen worden. Er wordt bijvoorbeeld gekeken naar mogelijkheden om innovatie te stimuleren, de toekomstbestendigheid van het zorgstelsel te garanderen en op welke manier publieke belangen kunnen worden gewaarborgd in een open economie. De uitkomsten hiervan worden in de zomer van 2020 aan de Tweede Kamer aangeboden. Het is aan de toekomstige onderhandelaars om hierover te oordelen tijdens de kabinetsformatie.

Het vorige Kabinet heeft eendergelijke analyse in 2016uit laten voeren en een aantal van de voorgestelde maatregelen vormde de basis voor het huidige regeerakkoord. Destijds stonden mogelijke bezuinigingen centraal, ditmaal wordt ook gekeken naar mogelijke investeringen.

Naast deze analyses worden ook op de individuele ministeries voorbereidingen getroffen voor de nieuwe formatieperiode. Een aantal voorbeelden. Zo werkt het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport samen met het Centraal Planbureau aan ‘Zorgkeuzes in Kaart 2020’. Onder leiding van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat worden de nodige investeringen in mobiliteit geanalyseerd. En het ministerie van Financiën onderzoekt de hervorming van het belastingstelsel en kijkt daarbij specifiek naar het belasten van inkomsten die via online platforms worden gegenereerd. Wat soms vergeten wordt: de data waarmee men rekent is vaak bepalend voor toekomstige keuzes. Veel ministeries zijn dan ook gebaat bij input van experts en maatschappelijke partijen voor deze analyses en betrekken hen actief in de gedachtevorming.

3. Zorg daarom voor een goede voorbereiding

Een effectieve lobby begint dus al veel eerder dan de kabinetsformatie. Juist nu is er nog ruimte voor discussie en input. Belangrijk is om te weten wie er betrokken zijn bij deze voorbereiding, welke informatie hen helpt en met welk speelveld zij te maken hebben. Heeft uw organisatie bijvoorbeeld belang bij aanpassingen in of juist behoud van het zorgstelsel? Zorg dat u weet wie er op de ministeries betrokken zijn bij de uitwerkingen van de eerder genoemde onderzoeken, welke werkgroepen binnen politieke partijen zich bezig houden met het zorgbeleid en welke stakeholders uit ‘het veld’ (mogelijk) eenzelfde belang hebben. Zo weet u niet alleen wie u moet benaderen om uw belang onder de aandacht te brengen, maar kunt u er bijvoorbeeld ook voor zorgen dat deze hoger op de agenda komt te staan door het aangaan van een brede maatschappelijke coalitie.

Graag delen wij de laatste ontwikkelingen rondom de verkiezingen die voor elke public affairs professional van belang zijn. Stuurmijgerust een email indien u op de hoogte wilt blijven of als u vragen heeft over de verkiezingen.