Defensie-sector en investeerders, help Den Haag (en Brussel) met het vormen visie en beleid

Pensioengeld voor defensie is er, het wachten is op Den Haag, kopte het FD op maandag 10 maart op de voorpagina. Maar een veilig Europa is in het belang van ons allemaal. Waarom passief wachten? Er is zoveel kennis en denkkracht aanwezig bij zowel defensie bedrijven als bij investeerders. Zet dat in om samen met Den Haag de beleidsvorming en besluitvorming te versnellen.

Defensiebedrijven hebben lange tijd grote obstakels op hun weg gevonden bij het verkrijgen van financiering, mede door terughoudendheid van banken en pensioenfondsen. Dit belemmerde investeringen in veiligheid en innovatie. Pensioenfondsen waren vaak niet happig op beleggen in defensie, onder het mom van maatschappelijke verantwoordelijkheid en ESG-criteria (Environmental, Social, Governance).

Die tijd is evident voorbij. Van over de Atlantische Oceaan waait inmiddels een gure wind en de pensioenfondsen tellen hun knopen. Zij geven aan bereid te zijn te investeren in de defensie-industrie. Het zij via private equity en venture capital, het zij via het Europese investeringsvehikel dat Commissievoorzitter Ursula von der Leyen aan het optuigen is.

De afgelopen weken hebben pijnlijk duidelijk gemaakt: Europa kan niet afhankelijk blijven; Een vrije samenleving moet zichzelf, op eigen kracht, kunnen verdedigen tegen regimes die ons die vrijheid misgunnen. Er is een sterke, onafhankelijke, goed gefinancierde defensie-industrie nodig om onze veiligheid te garanderen.

Het geld is er dus, maar waar gaan we dat geld aan uitgeven? Opgelopen achterstanden zijn niet zomaar ingelopen. Zonder voldoende productiecapaciteit en innovatie blijft dit geld deels onbenut. Ergo, wat is het plan? Pensioenfondsen zeggen te wachten op ‘beleid en op visie’ uit Den Haag. In Den Haag zit men niet stil, maar niets weerhoudt de defensie-industrie en de investeerders om, in plaats van te wachten, mee te helpen met het vormen van die visie.

Het Kabinet kwam op 12 maart met een brief aan de Tweede Kamer waarin het de knelpunten benoemt, en stappen aankondigt om deze te adresseren. In die brief wordt ook uitgebreid stilgestaan bij het belang van dialoog en daarvoor is het platform ‘DefPort’, opgericht waar, geheel in lijn met ons poldermodel, een ‘financieringstafel’ onderdeel van is. Dit mag, gezien de huidige geopolitieke situatie, wel wat ambitieuzer. Maak hier ‘chefsache’ van. Richt een publiek-private taskforce op top-niveau op, waarin de driehoek overheid-investeerders-defensie-industrie gezamenlijk optrekken. Er is zoveel visie, kennis, zoveel denkkracht en zoveel praktisch inzicht aanwezig in de sector. Deel dat met het Ministerie van Defensie zodat er kruisbestuiving plaatsvindt met de kennis en denkkracht die het Ministerie zelf in huis heeft.

Dialoog en begrip moet van beide kanten komen. zoals het Ministerie zich verdiept in de uitdagingen van de defensie-sector om die te minimaliseren, zo zouden defensie-sector, en investeerders, zich ook kunnen verplaatsen in het Ministerie (en in de Europese instituties die aan een defensiefonds werken). En dan niet alleen in de technische aspecten van welke defensieve systemen er nodig zijn. Verdiep je in de politieke kant van besluitvorming en de uitdagingen die het Ministerie heeft. Zo stemde een krappe meerderheid in de Tweede Kamer op 11 maart voor de motie Eerdmans waarin de Kamer eventuele uitgifte van Europees schuldpapier om defensie-investeringen mee te financieren, afwijst. Daarmee maakt de Tweede Kamer het heel moeilijk voor het Kabinet om in Europees verband nog geloofwaardig mee te praten. Doorzie hoe beleid tot stand komt, zodat je zelf het besluitvormingsproces niet belemmert maar faciliteert en het Ministerie over de juiste informatie beschikt om de Tweede Kamer goed te informeren en te overtuigen.

Iedereen wil het zelfde: een veilig Europa. Dus werk samen aan dat gezamenlijke doel. Niet wachten, maar alle brains aan dek.