De onvermijdelijke wisseling van de macht – Hoe de BBB de politiek op zijn kop zet

Vandaag kiezen de leden van de Provinciale Staten de nieuwe Eerste Kamer. Door de eclatante overwinning van de BoerBurgerBeweging bij de verkiezingen van de Provinciale Staten op 15 maart jongstleden is het zeker dat de BBB de grootste partij zal worden in de Senaat.

Sinds 15 maart is op meerdere fronten al duidelijk geworden dat deze overwinning gevolgen heeft voor de landelijke politiek. Zo zijn o.a. Eurocommissaris Frans Timmermans en premier Mark Rutte bij BBB leider Caroline van der Plas op bezoek geweest. Het stikstofbeleid lijkt één van de belangrijkste onderwerpen die direct beïnvloedt is door de zege van BBB. Dit is vast een voorproefje van wat Rutte te wachten staat, want ook op andere onderwerpen kan hij niet meer om Van der Plas en haar BBB heen. Overigens heeft Rutte wel vaker met dit bijltje gehakt, tot nu toe heeft hij altijd creatief gebruik weten te maken van wisselende meerderheden.

Met nog steeds maar 1 zetel in de Tweede Kamer overheerst de BBB straks de Eerste Kamer. Naar verwachting heeft de BBB vanaf vandaag 17 van de 75 zetels in de Senaat. Nog lang geen meerderheid, maar wel verreweg de grootste partij in de Eerste Kamer en maar 5 zetels minder dan de gehele coalitie bijelkaar.

Dit is -ook voor Rutte- wel een nieuwe situatie, als hij namelijk de BBB wil omzeilen moet hij naast zijn eigen coalitiepartijen nog minstens 14 zetels van andere partijen bij elkaar zien te sprokkelen om een meerderheid in de Eerste Kamer van de kabinetsplannen te weten te overtuigen. Je hebt het dan over GroenLinks en PvdA die onder leiding van Paul Rosenmöller samen 15 zetels lijken te hebben. Of een niet voor de hand liggende combinatie van Partij voor de Dieren, SP, JA21, FvD, SGP en Volt zou samen ook genoeg zetels kunnen inbrengen.

Dit is natuurlijk een echte politieke uitdaging en dan kan het makkelijker zijn om maar één partij aan je plannen te hoeven verbinden, zeker als die partij in de Tweede Kamer maar 1 zetel heeft. Nee, ondanks al zijn flexibiliteit kan Rutte niet om Caroline van der Plas heen. En omdat Van der Plas het niet allemaal alleen kan is het goed om te kijken wie er straks namens de BBB in de Eerste Kamer zitten. Bij de eerste 17 BBB kandidaten voor de Eerste Kamer staat op plek 3 een oud VVD Tweede Kamerlid, terwijl de lijsttrekker ook jarenlang lid is geweest van de VVD. Zij nemen hun kennis en ervaring mee en dat is niet per se een voordeel voor Rutte. Het geeft de BBB ook een behoorlijke portie blokkerende macht.

Beleidsbeïnvloeders, zet daarom de komende tijd dus ook in op de Eerste Kamer en vooral op BBB Senatoren. Want ook als het Kabinet Rutte IV deze zomer valt, zit de Senaat nog 4 jaar in deze nieuwe samenstelling.